-
1 белёный
-ая; -оеагартылган, акка буялган -
2 белёсый
-
3 при-
1) фигыль ясаганда кулланылса, бу алкушымчаның мәгънәләре түбәндәге ысуллар белән тәгъбир ителә:а) эшнең тәмамлануы, нәтиҗәлелеге "килү" ярдәмче фигыле белән биреләб) "якынайту", "беркетү", "тоташтыру" мәгънәләре "кую" ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәв) хәрәкәт кешенең үзенә юнәлтелгән очракта "итү" ярдәмче фигыле белән яки төп фигылен генә тәрҗемә итү юлы белән биреләг) тулы булмаган эш "бераз" рәвеше яки төшү ярдәмче фигыле белән тәрҗемә ителәе) "арттыру, өстәү, кушу, тутыру" мәгънәсе "өстәп" рәвеш фигыле ярдәмендә яки башка юллар белән тәрҗемә ителәж) төп эш белән бер үк вакытта булган хәрәкәт -а (-ә, -ый, -и) кушымчалы рәвеш фигылен кабатлау ярдәмендә бирелә2) исемнәр, сыйфатлар ясаганда кулланылса, "буе[ндагы]", "алды[ндагы]", "яны[ндагы]" кебек сүзләр белән тәрҗемә ителә -
4 про-
1) фигыльләргә ялганганда, аның мәгънәләре татар теленә нигездә түбәндәге чаралар ярдәмендә биреләа) "үтү", "үткәрү" дигән фигыльләр ярдәмендәпросеять — иләктән [иләп] үткәрү
б) "бетү" яки "бетерү" дигән дәрәҗә фигыльләре беләнв) "узып китү", "үтеп китү" кебек тезмә фигыльләр ярдәмендәг) "чыгу" яки "чыгару" дигән дәрәҗә фигыльләре ярдәмендәд) "керү" яки "кертү" дигән фигыль беләне) "[үтәли] тишү", "тишеп чыгару" кебек фигыльләр ярдәмендәж) "җиткерү", "чыгару" дигән дәрәҗә фигыльләре яисә "бик яхшы", "бик нык" кебек рәвешләр беләнз) "...мый калдыру" кебек фигыль формалары ярдәмендәи) "зыян күрү", "зарар күрү" дигән фигыльләр беләнк) (-ся кисәкчәсе белән килгәндә) "туйганчы" кебек хәл фигыль формасы яисә "тую" дигән фигыль ярдәмендәл) (-ся кисәкчәсе белән килгәндә) ялгыш "ташлау", "салу", "кую" кебек сүзләр белән2) исемнәргә ялганганда, түбәндәге чаралар ярдәмендә тәрҗемә ителәа) "аз гына", "бераз" кебек рәвешләр беләнб) "яклы" дигән сүз белән -
5 в-
приставка; = во-; = въ-бу приставка белән ясалган фигыльләр нигездә тезмә фигыльләр белән тәрҗемә ителә, приставканың мәгънәсе түбәндәге чаралар ярдәмендә бирелә1) "керү" яки "кертү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә2) "кую" дәрәҗә фигыле ярдәмендә4) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә төрлечә тәрҗемә ителә -
6 с
предлог; =со1) с род. п. ( откуда)...дан2) с род. п. (при указ. на жительство и т. п.)...ы,...дан килгән,...лы3) с род. п. (при обознач. лица, предмета, от к-рого берут что-л.)...дан,... башыннан4) с род. п. (при обознач. начального момента какого-л. действия и в сочет. "с... до")...дан,...дан алып,...дан бирле5) с род. п. (при помощи, каким-л. способом)...ып6) с род. п. ( с количественными словами)...да;... белән7) с род. п. (на основании чего-л.) белән8) с вин. п. (приблизительно, почти) чамасы, чаклы, хәтле, диярлек,...лап9) с тв. п. (при указ. на совместность) белән10) с тв. п. (при указ. на наличие чего-л. в чём-л., обладание чем-л.)...лы11) с тв. п. ( при обозначении явления или состояния)...ып12) с тв. п. (при указ. на лицо или предмет, на к-рые распространяется действие, состояние)• -
7 на-
1) фигыльләр ясый; аның мәгънәләре татар теленә түбәндәгечә тәрҗемә ителәа) "бәрелү" фигыле ярдәмендәб) "өстенә", "күп булып", "бик күп" сүзләре ярдәмендә яки төп фигыльне тәрҗемә итү юлы беләннамёрзнуть — [өстенә] кату, күп булып кату
насохнуть — [өстенә] ябышып кибү
в) "берникадәр", "күп итеп", "бик күп" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәнабрать ягод — ( берникадәр) җиләк җыю
настирать белья — ( берникадәр) кер юып кую
г) "бик яхшы", "бик әйбәт", "яхшылап", "әйбәтләп", "яхшы гына", "әйбәт кенә" сүзләре, шулай ук "кую" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендәд) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә, "туйганчы" сүзе яки "...ып тую" формасы ярдәмендәнаговориться — туйганчы сөйләшү, сөйләшеп тую
наслушаться — туйганчы тыңлау, тыңлап тую
е) "акрын гына" сүзләре ярдәмендәз) фигыльнең тәмамланган төр формасын ясаганда, төп фигыль белән яисә "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә тәрҗемә ителәнапечатать — бастыру, бастырып чыгару
2) сыйфатлар ясый: бу очракта аның мәгьнәләре изафә ярдәмендә яки "...га тага (тагыла) торган", "...га элә (эленә) торган" сүзләре белән белдереләнагрудный — күкрәк...ы, күкрәккә тага торган
3) исемнәр ясыйнарукавник — җиңсә, беләксә
набалдашник — сакма, таяк чукмары, таяк башы
накрепко — нык итеп, ныклап; катгый рәвештә, кискен рәвештә
настрого — каты итеп, катгый рәвештә
насухо — коп-коры итеп, коп-коры булганчы, корытканчы
-
8 в
предлог; = во1) с вин. п. (на вопрос "куда")...га, эченә2) с вин. п. (при обознач. предмета, в к-рый что-л. заключается, облекается)...га3) с вин. п. (при обознач. занятия, состояния)...га4) с вин. п. (при обознач. предмета, через к-рый совершается действие)...дан5) с вин. п. (на вопрос "когда", "во сколько")...да6) с вин. п. (при обознач., свойства, качества, количественного признака)...лы7) ...лыкка8) (при обознач. способа, характера действия)...га,... булыпсжаться в комок — йомарлану, йомарлам булып йомарлану
9) с вин. п. (при обознач. игры)10) с вин. п. (при указ. на сходство)...га11) с предл. п. (на вопрос "где")...да, эчендә12) с предл. п. (на вопрос "когда")...да13) с предл. п....лы14) с предл. п. (при обознач. предмета, к-рый находится на ком-чём-л.)...дан; белән15) с предл. п. белән...ган16) с предл. п. (при указ. на кратность чисел, величин)•- остаться в дураках
- в случае, если... -
9 газовый
I -ая; -ое1) газ...ы; газ белән эшли торган2) газ...ыгазовая атака — газ атакасы, газ җибәреп һөҗүм итү
•II -ая; -оегаз..., юка ефәк..., өрфия... -
10 из-
= изо-приставка, түбәндәге мәгънәләрне белдерә һәм нигездә ярдәмче фигыльләр белән тәрҗемә ителә1) эш-хәрәкәтнең ачтан тышка таба юнәлешен һәм "чыгару" фигыле белән тәрҗемә ителә2) эш-хәрәкәтнең бөтен предметка җәелүен һәм "бетерү" фигыле белән тәрҗемә ителә3) эш-хәрәкәтнең соңгы чиккә җитүен һәм "бетерү" фигыле белән тәрҗемә ителә4) берәр үзлек, сыйфат алуны һәм "бетү" фигыле белән тәрҗемә ителә -
11 бороться
несов.1) ( с кем-чем) көрәшү, алышу2) против (кого-чего, с кем-чем и без доп.) көрәшү, көрәш алып бару3) с чем, против чего көрәшү, көрәшеп бетерергә тырышу4) за что көрәшү; ( берәр нәрсәне булдырырга) тырышу5) с чем (вступать в столкновение, в борьбу) көрәшү, көрәшкә керү, бәрелешү -
12 вытравить
сов.1) ( кого-что) агулау, агулап үтерү, агулап үтереп бетерү, агу белән кырып бетерү2) ( что) бетерү, ашату, ашатып бетерү ( химик юл белән)3) ( что) ашатып ясау, ашатып төшерү; кистереп төшерү4) ( что) таптату, таптатып бетерү, таптатып юкка чыгару5) ( кого-что) эт өстереп куып чыгару, эт белән куып чыгару -
13 групповой
-ая; -оетөркем...ы, төркем [группа] белән...ган; төркем белән...а торган; группа...ы -
14 едва
1) нареч. (насилу, с трудом) көчкә, көчкә генә, көчкә-көчкә, көч-хәл белән2) нареч. ( чуть) аз гына, чак кына3) союз (лишь только, как только)...у белән,...у белән үк,...гач таон едва вошёл, начал говорить — керү белән үк сөйли башлады
•- едва ли
- едва ли не
- едва не -
15 знание
-
16 козырять
I несов.; разг.1) ( ходить с козыря) уен белән йөрү, козырь белән йөрү, уен картасы белән чыгу2) перен. ( чем) мактану, кәпрәю, шапырынуII несов.; разг.( кому-чему) честь бирү -
17 наступление
-
18 плотоядный
-ая; -ое1) ерткыч, ит белән туенучы2) перен. җенси хис белән..., хайвани теләк белән..., күзләрне майландырып... -
19 по
1) с дат. п. (при обознач. предмета, места, на поверхности к-рого происходит действие)...гахлопнуть по спине— җилкәгә сугу
2) с дат. п. (при обознач. места, предмета, в границах к-рого происходит действие)...дан, буйлап3) с дат. п. (в направлении чего-л., следуя чему-л.) уңаена, белән4) с дат. п. (о местах, к-рые неоднократно посещаются)...дан...га5) с дат. п....ны6) с дат. п. буенча, ягыннан7) с дат. п. (в соответствии с чем-л., согласно чему-л.) буенча, нигезендә,...га карап8) с дат. п....ча9) с дат. п. (вследствие, в результате) аркасында, сәбәпле10) с дат. п. (при указ. на предмет, посредством к-рого совершается действие) белән, аркылы, аша,...дан11) с дат. п. (при указ. на меру времени, срок) буе, буена12) с дат. п. (при обознач. отрезка времени, в течение к-рого регулярно совершается действие)...ларын; по вечерам кичләрен13) с дат. п....лап14) с дат. п....ар15) с вин. п. кадәр, хәтле, тикле, тиңентен16) с вин. п.; прост....га17) с дат. п., с вин. п. (в сочет. с числ. при обознач. количества)...арлап,...шарлап18) с предл. п....дан соң;...гач•- по мне -
20 познавательный
-ая; -ое1) танып белү...ы2) танып белүгә ярдәм итү...ы, белемне арттыру...ы
См. также в других словарях:
белёный — белёный, белёная, белёное, белёные, белёного, белёной, белёного, белёных, белёному, белёной, белёному, белёным, белёный, белёную, белёное, белёные, белёного, белёную, белёное, белёных, белёным, белёной, белёною, белёным, белёными, белёном,… … Формы слов
белёсый — белёсый, белёсая, белёсое, белёсые, белёсого, белёсой, белёсого, белёсых, белёсому, белёсой, белёсому, белёсым, белёсый, белёсую, белёсое, белёсые, белёсого, белёсую, белёсое, белёсых, белёсым, белёсой, белёсою, белёсым, белёсыми, белёсом,… … Формы слов
белёхонький — белёхонький, белёхонькая, белёхонькое, белёхонькие, белёхонького, белёхонькой, белёхонького, белёхоньких, белёхонькому, белёхонькой, белёхонькому, белёхоньким, белёхонький, белёхонькую, белёхонькое, белёхонькие, белёхонького, белёхонькую,… … Формы слов
белёшенький — белёшенький, белёшенькая, белёшенькое, белёшенькие, белёшенького, белёшенькой, белёшенького, белёшеньких, белёшенькому, белёшенькой, белёшенькому, белёшеньким, белёшенький, белёшенькую, белёшенькое, белёшенькие, белёшенького, белёшенькую,… … Формы слов
Белёвский район Тульской области — Белёвский район Герб Страна … Википедия
Белёвский район — Герб Фл … Википедия
Белё — хак. Пӧле Координаты: Координаты … Википедия
Белёвская пастила — Белёвская пастила региональная разновидность русской пастилы, которую с конца XIX века производят в городе Белёве Тульской области. Готовится из взбитой с сахаром и яичным белком мякоти печёных яблок сорта антоновка. Чаще всего белёвскую… … Википедия
Белёвские — Белёвские малочисленный род, удельных князей, княживших в Белёве, центре Белёвского княжества, одного из Верховских княжеств. Происходит от князей Одоевских. Первоначально были подданными Великого княжества Литовского, но в 1490 г. затем… … Википедия
Белёвский уезд — Герб уездного центра Герб губернии … Википедия
Белёзоглу — Белёзоглу, Эмре Эмре Белёзоглу … Википедия